Haberin DevamıEge Denizi’ndeki Santorini Adası çevresinde ardı ardına gelen sarsıntılar Ege’nin iki yakasında da endişe yarattı. AFAD buradaki sismik faaliyetleri ‘deprem fırtınası’ olarak tarif ederken, 28 Ocak- 5 Şubat arasında bölgede 500’den fazla deprem kaydedildi. Depremlerin derinlikleri ise 5 ila 25 kilometre arasında değişiyor. Sarsıntılar devam ederken şu ana kadar Santorini ve çevresindeki Ios, Amorgos ve Anafi adalarından 6 bin kişinin ayrıldığı bildirildi.Yunanistan’da Ulusal Gözlemevi’nde araştırma direktörü olan Athanassios Ganas, kamu yayıncısı ERT kanalına, “Böyle bir şey ilk kere oluyor, daha önce böyle bir şey görmemiştik” değerlendirmesinde bulundu. Önlemlerin yanı dizi Yunanistan’ın Güney Ege Bölgesel İtfaiye Birimi teyakkuza geçirildi ve Santorini’ye olası müdahaleler için kurtarma ekipleri gönderildi.Haberin DevamıDepremlerin sayısının fazla olması ise volkanik hareketliliği akıllara getirdi. Çünkü Bodrum kıyılarına yaklaşık 170 kilometre mesafedeki bu adanın hilal şeklindeki görünümü MÖ 1500’lü yıllarda gerçekleşen tarihin en aka volkan patlamalarından birinin sonucu. Depremlerin patlamaları tetikleyebileceği endişesi de bu tarihsel geri plana sahip.Santorini’de iki tane yanardağ bulunuyor. Biri Kameni, öteki ise Kolumbo. Uzmanlar ise en fazla Kameni yanardağından çekiniyor. Özellikle son araştırmaların sonucu oldukça endişe verici.GEÇTİĞİMİZ 10 BİN YILDAKİ EN GÜÇLÜ PATLAMALARDAN BİRİYDİSantorini’nin kalbinde ve suyun üstünde iki tepesi olan ‘Palea’ ve ‘Nea Kameni’nin bulunduğu bölüm volkan bilimcilerin en fazla ilgi gösterdiği alan. Uzak geçmişte, devasa patlamalar adanın merkezinden hızla bir delik açtı. Her patlamadan sonra, Santorini yanardağı magma kaynağını yeniden doldurarak kendisini öbür bir devasa patlamaya hazırladı ve hazırlamaya da devam ediyor. Bu patlamaların en fena şöhretlisi ise MÖ 1560 yılında gerçekleşti.Haberin DevamıGözden Kaçmasın'Kolumbo parlarsa işimiz biter evladım' 1650 yılında Ege'de ne yaşandı? Gökten yağan küller, taşlar Anadolu topraklarına ulaşmıştı…Haberi GörüntüleGeçtiğimiz 10 bin yıldaki en güçlü patlamalardan biri olan bu olay, denizci Minos uygarlığının da sonunun başlangıcının işaretiydi. Ada, şu anda bu kataklizmik döngünün (Doğa olaylarının, bilhassa de volkanik veya sismik aktivitelerin belirli bir periyodik tertip içinde yine etmesi anlamına gelir) ortasında bir yerde bulunuyor. Özellikle dünyanın pek fazla ülkesinden volkan bilimciler, adanın Kameni yanardağıyla fazla çok ilgileniyorlar.EN AZ BEŞ BÜYÜK PATLAMA ÜRETTİBu volkanlar, aka patlamalarla sonuçlanan döngüler halinde faaliyet gösteriyor ve kazan biçiminde çöküntüler oluşturuyor. Adanın volkanik aktivitesi, yaklaşık 650 bin yıl öncesine kadar uzanıyor. MÖ 1560 yıllarında meydana gelen olayın yanı sıra, en az beş aka felaket niteliğinde patlama daha yaşandı.Haberin DevamıÖrneğin 726 yılında, Kameni’nin patlamalarından biri önemli patlamalara yol açarak fazla sayıda erimiş maddeyi dışarı attı. Patlamadan kurtarılan volkanik kayalar, bunun Kameni’nin üretebileceği en fena senaryo olduğunu düşündürüyordu.Ancak Nature Geoscience dergisinde yayımlanan yeni bir araştırma, gerçek patlamanın bir ila iki kat daha güçlü olduğunu ortaya koyuyor. Kameni’den en az 100 milyar kübik feet lav, kül ve kavurucu sıcak kayaların atıldığı tahmin ediliyor ve bu durum, Pasifik’teki Hunga Tonga-Hunga Ha’apai denizaltı yanardağının 2022’deki olağanüstü patlamasına benzetiliyor.O yıllardan itibaren, adanın volkanik hikâyesi ise iki tepeli Kameni yanardağı tarafından şekillendi. Hem coşkulu lav püskürten hem de makul derecede patlayıcı püskürmeler üreten yanardağ, son olarak 1950’de püskürdü ve 2011 ile 2012 yılları arasında bazı sismik huzursuzluklar dışında sessiz kaldı. Ancak bu, uyuduğu anlamına gelmiyor.Haberin DevamıGözden KaçmasınKomşuda volkan patlarsa Türkiye’yi vurur muHaberi GörüntüleUZMANLAR TEDİRGİN: ‘BU HEM ADADA YAŞAYANLAR HEM DE TURİSTLER İÇİN ENDİŞE VERİCİ’Almanya’daki Hamburg Üniversitesi’nde jeofizikçi olarak vazife meydan ve çalışmanın kafa yazarı olan Jonas Preine, “Bugün gerçekleşecek böyle bir patlamanın aka sonuçları olurdu. Bu, hem Santorini’de yaşayan 15 binden fazla şahıs hem de her yıl burayı ziyaret eden 2 milyon turist için endişe verici” diyerek, volkanın önemine dikkat çekiyor.Oxford Üniversitesi’nden yeni çalışmaya iç olmayan volkanolog David Pyle ise “Bu durum, orta ve aka patlayıcı püskürmelerin daha önce tahmin ettiğimizden daha aka olabileceğini gösteriyor” diyor. Ancak Preine, “Bu, Ege halkının şu anda paniğe kapılması için bir sebep değil” diye de ekliyor.Haberin Devamıİngiltere’nin Southampton kentindeki Ulusal Oşinografi Merkezi’nde denizaltı volkanoloğu olan ve yeni çalışmada yer almayan Isobel Yeo ise buna katılmıyor. Yeo, yaptığı son açıklamasında “Volkan hâlâ oldukça aktif, bu yüzden her zaman risk var. Özellikle 726 patlaması, Kameni’nin gelecekte ne kadar tehlikeli olabileceğini anlamak isteyenler için bir odak noktası oldu” şeklinde konuştu.ULUSLARARASI OKYANUS KEŞİF PROGRAMI ÜYELERİNİN SON ÇALIŞMASI TSUNAMİLERİ GÜNDEME GETİRİYOR!Kameni’nin karanlık volkanik geçmişine dair daha fazla bilgi edinme umuduyla, Uluslararası Okyanus Keşif Programı üyeleri kalderanın muhtelif noktalarındaki deniz havzalarına sondaj yaparak her seferinde tortu çekirdekleri çıkardılar.Bunu yaparken, 726 patlamasına kadar takip ettikleri önemli miktarda kül ve pomza (Volkanik faaliyetler sonucu oluşan tabii yapılar olup, genellikle lavların ab buharı ve gazlarla etkileşimi sırasında meydana gelir) buldular. Bu patlamanın gerçekten de tarihi kayıtların tasvir ettiği kadar önemli ve şiddetli olduğu, aka ihtimalle kül ve pomza sütunlarının yükselmesine yol açan gürültülü ab altı patlamalarını içerdiği kısa sürede anlaşıldı.Isobel Yeo bu durumu, “Patlayıcı bir püskürmenin 100 milyar kübik feet püsküren maddeyi dışarı atması kesinlikle korkutucu bir düşünce… Ancak gerçek muhtemelen daha da kâbus gibiydi. Bu çalışma, Kameni’nin herkesin tahmin ettiğinden daha aka bir zarara yol açabileceği ihtimalini gündeme getiriyor. Bugün benzer şekilde olacak bir patlama, sadece önemli miktarda kül ve süngertaşı düşmesi olasılığını değil, aynı zamanda dengesiz süngertaşı yatakları üzerine inşa edilmiş adanın olası çöküşüyle oluşan tsunamileri de gündeme getiriyor” yorumunda bulundu.Çalışmaya iç olmayan Cambridge Üniversitesi’nde volkan bilimci olan Amy Donovan, “Volkanın tsunami potansiyeli ve bundan etkilenebilecek fazla sayıda insan göz önüne alındığında Santorini ciddiye alınmalı” diyor.‘VOLKANIN HÂLÂ KEŞFETMEKTE OLDUĞUMUZ BAZI SIRLARI VAR’Santorini, çağdaş volkanoloji bilimine yol açan çalışmalardan biri olarak kabul ediliyor. Kapsamlı bir şekilde incelendi, erişilebilir her ayrıntısı sayısız kere analiz edildi. Çalışmayı yürüten Jonas Preine, “Yine da ada bize aka sürprizler sunuyor. Her gün incelediğimiz bu volkanın hâlâ keşfetmekte olduğumuz bazı sırları var” şeklinde konuştu.National Geographic’in ‘The island of Santorini is hiding lahza explosive secret’ başlıklı haberinden derlenmiştir.Fotoğraflar: Alamy
News
