Son dakika… Trump istediğini aldı: Zelenski masaya oturuyor! Uzmanlar tepkili: Bu haraca bağlama…

08:04"Maden anlaşması aslında haraca bağlama"ABD'li New York Times gazetesi Ukrayna Maden Anlaşması'nı "Koruma şantajı' olarak değerlendirdi ve konuya ilişkin analizinde "Amerika Birleşik Devletleri bir zamanlar dünyanın polisi olarak görülüyordu, ancak birçok analiste göre artık daha fazla haraççı bir mafya lideri gibi görünüyor." ifadelerini kullandı.Anlaşma, mevcut haliyle, herhangi bir aleni emniyet garantisi içermiyor ancak ABD'li yetkililer Ukrayna için ABD ile ekonomik ortaklıktan daha iyi bir şey olamayacağını düşünüyor. NYT'ye konuşan uzmanlar ise Trump yönetimine misli eleştirilerde bulunuyor.Columbia Üniversitesi'nden siyaset bilimci Virginia Page Fortna bunun bir cin haraç hissi yarattığını belirtirken, Dış İlişkiler Konseyi'nden kıdemli üye Steven A. Cook, "Yeni emniyet garantisi esasen bir haraca bağlamadır" dedi. 07:30Ukrayna'da hangi 'nadir toprak elementleri' var?Ukrayna, Avrupa Birliği'nin (AB) "kritik hammadde" olarak nitelendirdiği 30 maddenin 21'ini barındırıyor. Bunlar dünyadaki rezervlerinin yaklaşık yüzde beşine tekabül ediyor.Bu elementlerin olduğu bölgelerin çoğu Urkayna Kristal Kalkanı'nın güneyinde, çoğunlukla Azak Denizi'nin altında bulunuyor.Bu bölgelerin çoğu şu anda Rus işgali altında.Ancak Kiev, Vinnitsiya ve Jitomir bölgelerinde de gelecek vadeden projeler bulunuyor.Uzmanlara göre bu bölgelerde gelecek vadeden yüzlerce coğrafi obje tespit edildi. Bunların bir kısmı, geliştirilmeleri ekonomik olarak müsait bulunduğu takdirde element yatakları haline getirilebilir.Forbes Ukraine dergisine göre Ukrayna'nın öbür önemli mineral kaynaklarının yaklaşık yüzde 70'i Donetsk, Dnipropetrovsk ve Luhansk bölgelerinde bulunuyor.Bu bölgeler de aka oranda işgal altında.Ukrayna'da nadir toprak elementleri haricinde Lityum gibi kritik mineraller adı verilen kaynaklar da bulunuyor.Ukrayna hükümetine göre ülkede 450 bin ton lityum var. Bunlar şu lahza çıkartılmıyor, ancak çıkartılması planlanıyor.Rusya'nın en az iki Lityum madenini işgal ettiği biliniyor: bunlardan biri Donetsk bölgesindeki Şevçenkivske'de, diğeriyse Berdyansk bölgesindeki Kruta Balka'da.Kirovograd bölgesindeki Lityum yataklarıysa halen Ukrayna kontrolünde.Trump sebep bu madenleri istiyor?ABD'nin nadir element ve kritik mineral üretimini kontrol etmek istemesinin ardında bunların küresel tedarikinde başı çeken Çin ile rekabet geliyor.Geçtiğimiz yıllarda Çin nadir toprak minerallerinin çıkartılması ve işlenmesinde önder haline geldi. Ülke, küresel üretim kapasitesinin %60 ila 70'ini, işleme kapasitesininse yüzde 90'ını elinde tutuyor.ABD'nin bu konuda Çin'e olan bağımlılığı Trump yönetiminde milli emniyet ve ekonomik endişelere yol açıyor.Bu elementler, elektrikli araçlardan askeri teçhizata kadar gelişmiş teknolojilerin üretiminde giderek daha da önemli rol oynuyor. 07:00Nadir toprak elementleri nedir? "Nadir toprak elementleri", çağdaş teknoloji ve sanayide yaygın olarak kullanılan ve benzer kimyasal özelliklere sahip 17 elemente verilen ad.Akıllı telefon, bilgisayar, tıbbi cihazlar ve benzeri ürünlerin üretiminde kritik rol oynayan elementler şunlar:Skandiyum (Sc), İtriyum (Y), Lantan (La), Seryum (Ce), Praseodim (Pr), Neodimyum (Nd), Prometyum (Pm), Samaryum (Sm), Evropiyum (Eu), Gadolinyum (Gd), Terbiyum (Tb), Diprosyum (Dy), Holmiyum (Ho), Erbiyum (Er), Tulyum (Tm), Terbiyum (Tb), Lutesyum (Lu)."Nadir" olmalarının sebebi, saf formlarında oldukça nadir bulunmaları. Dünyanın farklı yerlerinde bu elementlerin yatakları mevcut.Ancak nadir toprak elementleri genelde Toryum ve Uranyum gibi radyoaktif elementlerle beraber bulunuyor.Ayrıştırılmaları için birçok toksik kimyasal kullanılıyor, bu da çıkarma işlemini bazen zor ve pahalı hale getirebiliyor. 06:30Ukraynalı yetkili doğruladı: ABD ile mineraller konusunda pakt sağlandı BBC'ye konuşan Ukraynalı bir yetkili ABD'yle maden anlaşması konusunda uzlaştıklarını söyledi.Söz konusu yetkili "Bir takım iyi değişikliklerle üzerinde uzlaştık ve bunu pozitif bir sonuç olarak görüyoruz" derken, ayrıntılı bilgi vermedi.Financial Times, AFP haber ajansının ardından, Ukrayna haber sitesi Ukrainska Pravda da ABD ile maden anlaşmasının "ayrıntıları üzerinde anlaşıldığını" bildirmişti.Anlaşmanın Ukrayna Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha ve ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio tarafından imzalanmasının beklendiği anlatım edilmişti. Anlaşmaya göre, ABD ve Ukrayna'nın bir Yeniden Yapılanma Yatırım Fonu kuracağı belirtildi.Zelenski, daha önce Trump'ın Ukrayna'nın yeraltı kaynaklarından 500 milyar dolarlık kısmına erişim talebini "devletimizi satmayacağız" diyerek reddetmişti. 06:00Trump, değerli madenler anlaşması için Zelenski ile görüşecek ABD Başkanı Trump, Oval Ofis'te düzenlediği imza töreninde bazı başkanlık kararnamelerine imza attıktan sonra basın mensuplarına gündemi değerlendirdi.Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski'nin cuma günü Washington'a geleceğinin anlatım edilmesi üzerine, "(Zelenskiy'nin) Evet cuma günü geleceğini duydum, şayet isterse benim için kesinlikle uygundur. Biz o parayı geri almak istiyoruz. Bu anlaşmayı benimle beraber imzalamak istiyor. Bunun önemli bir konu olduğunu anlıyorum, fazla aka bir mesele." dedi.Trump, Ukrayna'da barışı koruma gücünün nasıl olacağına ilişkin Rusya ve Ukrayna tarafları ile görüşeceklerini kaydederek, "Barışı korumaya ihtiyacımız olacak. Herkesi tatmin edecek bir şey yapılacaktır. Amerikan askerlerinin iç olduğu herhangi bir durum, aslında herkesin kabul edebileceği bir barışı koruma görevi. Nihayetinde, üzerinde anlaşabileceğimiz bir hal olacak." ifadesini kullandı.Ukrayna'nın gelecekte de korunması konusunda ABD'nin mi yoksa Avrupa'nın mı rol üstleneceği hususunda da yorum yapan Trump, "Bence bundan aka ölçüde Avrupa ülkeleri mesul olacaktır." değerlendirmesinde bulundu.Öte yandan Trump, Ukrayna ile yapacakları değerli madenler anlaşmasından sonra Rusya ile de benzer bir pakt yapmak isteyebileceğini belirtti. Rusya'nın fazla ciddi miktarda değerli madene sahip olduğunu aktaran Trump, "Rus topraklarındaki madenleri de satın almak isteriz. Eğer yapabilirsek, onlarda da fazla iyi nadir toprak elementleri var. İkisinde de var. Bu Rusya için de harika olur çünkü orada anlaşmalar yapabiliriz. Kullanılmayan fazla değerli arazileri var." dedi.Trump, Rusya'ya uygulanan yaptırımların şu anda sulh anlaşması müzakerelerinin bir parçası olmadığını ancak bir noktada bunların kaldırılması konusunun masaya geleceğini kaydetti. Canlı Anlatım Özeti"Maden anlaşması aslında haraca bağlama"Ukrayna'da hangi 'nadir toprak elementleri' var?Nadir toprak elementleri nedir?Ukraynalı yetkili doğruladı: ABD ile mineraller konusunda pakt sağlandıTrump, değerli madenler anlaşması için Zelenski ile görüşecek