Haberin DevamıBilim dünyası, her geçen gün yeni keşiflerle zenginleşmeye devam ediyor. Gelişen teknolojiler ve araştırma yöntemleri, derin denizlerin sırlarından uzayın gizemlerine kadar birçok alanda heyecan verici bulguların ortaya çıkmasına olanak tanıyor.Geçtiğimiz günlerde ise ilim insanları, Pasifik Okyanusu’nun derinliklerinde dikkat çekici bir keşif yaptı. Elde edilen bulgular, bir ‘Godzilla’ filmine ilham verecek nitelikte görünse de araştırmacılar bu ‘ani’ olayın oldukça gerçekçi ve bilimsel bir olgu olduğunu vurguluyor.OKYANUSTA ‘BERİLYUM-10’ ORTAYA ÇIKTIUluslararası bir ilim ekibi, Pasifik’ten aldıkları örneklerde beklenmedik derecede yüksek seviyelerde nadir radyoaktif izotop olan berilyum-10 buldu. Araştırmacılar, bu yüksek seviyelerin yaklaşık 10 milyon yıl önce uzaydan gelen bir radyasyon patlamasından kaynaklanmış olabileceğine inanıyorlar.Haberin DevamıBerilyum-10, kozmik ışınların üst atmosferde oksijen ve azota çarpmasıyla oluşan bir izotop olup, atom çekirdeklerinde farklı sayıda nötron bulunduran bir element. Oluşumunun ardından, bu izotop yağmurla beraber yere düşer ve deniz tabanına yerleşir. Bilim insanları, 10 milyon yıl öncesine ait deniz tabanı örneklerini incelediklerinde, berilyum-10 seviyelerinin beklediklerinin neredeyse iki misli olduğunu tespit ettiler.Berilyum-10, çekirdeğinde 10 nötron bulunan bir berilyum izotopudur. Bu durum, atomun kararsız ve radyoaktif hale gelmesine yol açar; zamanla yavaş yavaş bor karbide (bora) dönüşür. Berilyum-10’un yarı ömrü, yani atomlarının yarısının bozunması için gereken süre, yaklaşık 1,4 milyon yıldır. Bu özellik, 10 milyon yıldan daha eski nesnelerin tarihlendirilmesinde kullanılabileceği anlamına gelir.‘DAHA ÖNCE KEŞFEDİLMEMİŞ BİR ANOMALİYE RASTLADIK’Almanya’daki Helmholtz-Zentrum Dresden-Rossendorf’tan Dr. Dominik Koll, Daily Mail’e yaptığı açıklamada, “Daha önce keşfedilmemiş bir anomaliye rastladık” dedi. Nature Communications dergisinde yayımlanan araştırmada, ilim insanları bu eşsiz örneklerin suyun birkaç mil derinliğinden toplandığını belirtiyor. Bu örnekler, demir ve manganez karışımından oluşan ferromanganez kabuğundan elde edildi.PASİF’İN FARKLI NOKTALARINDAN ALINAN ÖRNEKLERDE DE SONUÇ DEĞİŞMEDİAraştırmacılar, ‘Hızlandırılmış Kütle Spektrometrisi’ (izotop analizi ve radyoizotop ölçümleri için kullanılan bir teknik olarak tanımlanabilir) adı verilen son radde hassas bir yöntem kullanarak 10 milyon yıl önce berilyum-10 seviyelerinde beklenmedik bir artış tespit ettiler. Dr. Koll ve ekibi, bu bulguların bir tesadüf olmadığından emin olmak için Pasifik’in farklı noktalarından alınan örnekleri de inceledi; her örnekte aynı anormal durumu gözlemlediler.BİLİM İNSANLARI BU OLGUYU İKİ ŞEKİLDE AÇIKLIYORAraştırmacılar, bu tuhaf olguyu açıklamanın iki olası yolunu öne sürüyor: Biri dünyevi, öteki ise dünya dışı. İlk senaryoya göre, alışılmadık radyoaktif artış, Antarktika çevresindeki okyanus akıntılarının 10 ila 12 milyon yıl önce birden bir şekilde değişmesinden kaynaklanmış olabilir.Haberin DevamıDr. Koll, “Bu durum, okyanus akıntılarındaki değişiklikler nedeniyle berilyum-10’un dünyada eşit olmayan bir şekilde dağılmasına sebep olmuş olabilir” ifadelerini kullandı. Sonuç olarak, berilyum-10’un bilhassa Pasifik Okyanusu’nda yoğunlaşmış olabileceği düşünülüyor.UZAYDA MEYDANA GELEN BİR OLAY, DÜNYAYI RADYASYON PATLAMASINA MARUZ BIRAKMIŞ OLABİLİR Daha dizi dışı bir teori ise uzayda meydana gelen bir olayın dünyayı birden bir radyasyon patlamasına maruz bırakmış olabileceği… Bu durum, dünyanın yakınında gerçekleşen bir ‘süpernovanın’ (bir yıldızın ömür döngüsünün sonunda gerçekleşen muazzam bir patlama olayı) etkilerinden ya da gezegenin yoğun bir yıldızlararası bulutun içinden geçmesinin ardından, ‘heliosfer’ olarak bilinen koruyucu güneş kalkanını kısa bir süre kaybetmiş olmasından kaynaklanabilir.Her iki durumda da berilyum-10’un 10 milyon yıl önce tüm dünyadaki okyanuslarda alışılmadık derecede yaygın olması gerektiği sonucuna varılıyor. Dr. Koll, “Berilyum anomalisinin okyanus akıntılarındaki değişikliklerden mi kaynaklandığını yoksa astrofiziksel bir nedeni mi olduğunu ancak yeni ölçümler gösterebilir. Bu noktada çalışmalarımız sürüyor. Ancak ilim dünyasında ilgi çeken ve üzerinde düşünülmesi gereken muazzam bir keşife imza attık” ifadesinde bulundu.Haberin DevamıAyrıca, Dr. Koll, gelecekte daha fazla örnek analiz etmeyi planladıklarını ve öbür araştırma gruplarının da benzer çalışmalar yapmasını umduklarını belirtti.‘BU ARTIŞ DÜNYA GENELİNDE DE DOĞRULANABİLİRSE, ÇOK DAHA FARKLI ŞEYLER KONUŞABİLİRİZ’Bu anomalinin dünyanın dört bir yanında mevcut olduğunu keşfetmek, uzak geçmişi araştıran ilim insanları için son radde değerli olabilir. Radyoaktif izotop tarihlemesi genelde güvenilir olsa da araştırmacıların farklı örnek kümelerini karşılaştırabilmesi için ortak referans noktalarına ihtiyaçları da var. Örneğin, daha yakın tarihli popülasyonları inceleyen araştırmacılar, nükleer silah denemeleriyle ilişkili C14 izotoplarındaki artışları kullanarak tarihlendirme yapabilirler.Dr. Koll, “Milyonlarca yılı kapsayan dönemler için böyle kozmojenik zaman belirteçleri henüz mevcut değil. Ancak bu berilyum anomalisinin, böyle bir işaretleyici olarak hizmet etme potansiyeline sahip. Eğer bu artış dünya genelinde doğrulanabilirse, çalışmamız fazla daha ehemmiyet kazanacak” dedi.Haberin DevamıDaily Mail’in ‘Scientists are baffled after discovering a mysterious radioactive ‘blip’ deep under the Pacific Ocean’ başlıklı haberinden derlenmiştir.Fotoğraflar: Alamy
News
