Haberin DevamıVietnamlı eski emlak devi Truong My Lan hayatını kurtarmak için zamana karşı yarışıyor.68 yaşındaki Truong, dünyanın en aka bankacılık sahtekarlığının başındaki isim olduğu gerekçesiyle verilen ölüm cezasına yapılan temyiz başvurusunu da kaybetti.Ölüm cezası nadiren görülen ve şoke edici bir karardı. Vietnam’da beyaz yaka bir suç nedeniyle ölüm cezası meydan fazla az sayıdaki kadından biri oldu.Mahkeme, Truong’un gizlice ülkenin beşinci aka bankası Saygon Ticari Bankasını kontrol ettiğini ve 10 yıldan uzun süre boyunca bir paravan şirketler ağıyla bankadan yekün 44 milyar dolarlık kredi ve nakit parayı hortumladığını tespit etti.Savcılar, 27 milyar doların beyan edilenden farklı amaçlarla kullanıldığını ve 12 milyar dolarının da zimmete geçirildiğini iddia etti. Truong zimmet suçunun sabit görülmesi nedeniyle ölüm cezasına çarptırıldı.Haberin DevamıAncak Vietnam yasalarına göre Truong 12 milyar doların % 75’ini, yani 9 milyar doları geri ödeyebilirse, cezası ömür boyu hapse çevirilebiliyor.Emlak şirketi Van Thinh Phat Grubu’nun idare kurulu başkanlığını yapan Truong My Lan, Nisan ayındaki davasında bazen meydan okur bir tavır takınmıştı. Ancak temyiz duruşmalarında daha pişman görünüyordu.Truong, devlete bu kadar aka bir yük olmaktan utanç duyduğunu ve biricik düşüncesinin aldıklarını geri ödemek olduğunu söyledi.Truong My Lan, Ho Şi Minh City’deki Çinli-Vietnamlı mütevazı bir ailenin çocuğuydu.Annesiyle beraber pazar tezgahlarında makyaj malzemeleri satış yaparak ticarete başladı. Vietnam’ın Doi Moi diye anılan ekonomik reform döneminde mülklere yatırım yaptı. 1990’larda aka bir oteller ve restoranlar portföyüne sahip olmuştu.Nisan ayında hüküm giyip, ceza aldığında önde gelen emlak şirketlerinden Van Thinh Phat Grubu’nun başındaydı. Dönemin Komünist Parti Genel Sekreteri Nguyen Phu Trong’un önderlik ettiği yolsuzlukla mücadele programında dramatik bir gelişmeydi.Davadaki öbür 85 sanık da ceza aldı. Döt sanık ömür boyu hapse çarptırılırken, öbür sanıklar 20 yıldan ertelenmiş 3 yıllık hapse kadar muhtelif cezalar aldı. Truong My Lan’ın kocası 9, yeğeni de 17 yıl hapse çarptırıldı.Haberin DevamıVietnam Merkez Bankası’nın bankacılık sektöründe yaygın bir paniği önlemek için Saygon Ticari Bankasını kurtarmaya milyarlarca dolar harcadığına inanılıyor. Savcılar, Truong’un suçlarının “büyük ve eşi benzeri görülmediğini” belirtti ve merhameti adalet etmediğini vurguladılar.Truong My Lan’ın avukatları ise müvekkillerinin lüzumlu 9 milyar doları bulmak için elinden geldiğince hızlı uğraştığını söylüyor. Ancak varlıklarını satıp, nakite çevirmenin zor olduğunu savunuyorlar.Truong’un varlıklarının bazıları başkent Ho Chi Minh City’deki, teoride gayet çabuk satılabilecek lüks konutlar. Geriye kalan kısmı ise öbür işletmelerdeki hisseleri ve emlak projelerindeki payları.Haberin DevamıSavcılık, sahtecilikle bağlantılı binden fazla farklı varlık tespit etti. Bu varlıklar şimdilik, yetkili makamlarca donduruldu. BBC’nin araştırması, Truong’un lüzumlu parayı toplayabilmek için arkadaşlarının yardımına da başvurduğunu tespit etti.Avukatları, mali gerekçelerle yargıçlardan müvekkilerine acıma etmesini istiyordu. Ölüm cezası hükümlüsüyken, varlıklarını ve yatırımlarını olası olan en iyi fiyatlara satmasının ve 9 milyar doları toplamasının zor olduğunu söylüyorlardı.Ölüm cezası, ömür boyu hapse çevrilirse bunu fazla daha rahat yapabileceğini savunuyorlardı.Truong’un avukatı Nguyen Huy Thiep BBC’ye yaptığı açıklamada “müvekkilinin varlıklarının lüzumlu tazminat miktarının üzerinde olduğunu” söyledi.Haberin DevamıNguyen ayrıca, “Ancak bunun için zaman ve satmak için uğraşmak gerek. Çünkü varlıklarının çoğu taşınmazlardan oluşuyor ve nakite çevirmek zaman alıyor. Truong My Lan mahkemenin tazminat ödemesini yapabilmesi için en iyi koşulları sağlamasını umuyor” demişti.Yargıçların bu söylemden etkilenmesini pek kimse beklemiyordu. Temyiz başvurusunun reddedilmesiyle Truong My Lan cellattan kurtulmak için kelimenin tam anlamıyla zamana karşı yarışıyor olacak.Vietnam, ölüm cezalarını bir devlet sırrı olarak görüyor. Hükümet kaç kişinin infaz beklediğini açıklamıyor. Ancak insan hakları grupları 1000 kişiden fazla olduğunu ve Vietnam’ın en fazla sayıda ölüm cezası infaz eden ülkelerden biri olduğunu söylüyor.Haberin DevamıGenelde infazlar, hükümden uzun süre sonra gerçekleştiriliyor. Ancak mahkumlara infazdan kısa süre önce bildiriliyor. Truong bu olmadan önce 9 milyar doları toplayabilirse, aka ihtimalle ölüm cezasından kurtulacak.
News
