Atina Almanya’dan tazminat istiyor

Haberin DevamıYaklaşık 400 bin Yunanistan vatandaşının hayatını kaybettiği İkinci Dünya Savaşı sonrasında, Yunanistan-Almanya ilişkileri Avrupa Birliği (AB) içinde şekillenirken, ödenmemiş cenk tazminatı gibi sorunlar da ilişkilerdeki varlığını sürdürdü.Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier'ın bu hafta başında Yunanistan'a yaptığı ziyaretin Selanik ayağında Steinmeier'in inşa süreci devam eden Holokost Müzesi'ni ziyareti, Atina ayağında ise Yunanistan Cumhurbaşkanı Katerina Sakelaropulu'nun Steinmeier'e ödenmemiş cenk tazminatını hatırlatması yer aldı.Selanik Üniversitesi'nde görevli tarih profesörü Stratos Dordanas, Almanya ve Yunanistan'ın 2. Dünya Savaşı'ndan bugüne ilişkisini ve Yunanistan'ın Almanya'dan cenk tazminatı beklentisini AA muhabirine değerlendirdi.Haberin Devamıİtalyan güçlerinin "Arnavutluk sınırını bize açın" talebine, 28 Ekim 1940'da dönemin Yunanistan Başbakanı Yannis Metaksas'ın "Hayır" diyerek karşılık vermesi Yunanistan'ın 2. Dünya Savaşı'nda işgal kuvvetlerinin saldırısına uğramasına yol açtı.Dordanas, 28 Ekim 1940'ın bu nedenle çağdaş Yunan tarihi açısından önemli bir gün olduğunu belirterek, Yunanistan'ın bu günden sonra İtalya, Almanya ve Bulgaristan saldırılarıyla karşı karşıya kaldığını kaydetti.Bu saldırıların Yunanistan gibi ufak bir ülke için oldukça yıpratıcı olduğunu anlatım eden Dordanas, Yunanistan'ın elindeki kısıtlı imkanlarla mücadeleyi yürüttüğünü belirtti.YUNANİSTAN'DA ALMAN İŞGALİDordanas, Almanya'nın Yunanistan'ı işgale 6 Nisan 1941'de başladığını hatırlatarak, "Ülkenin Alman kuvvetlerince işgali, çağdaş Yunan tarihinde yeni bir dönemi açmıştır." dedi.Almanya, İtalya ve Bulgaristan'ın 2. Dünya Savaşı'nda Yunanistan'ı işgalinin, sonrasında ülkede iç savaşa giden yolda da etkili olduğunu aktaran Dordanas, işgal döneminin açlık, yokluk gibi ciddi sorunlara sebep olduğuna işaret etti.Dordanas, savaşın ilk yılında açlıktan başta aka şehirler ve bazı adalarda olmak üzere ülke genelinde 150 binden fazla kişinin hayatını kaybettiğini belirterek, Alman kuvvetlerinin birçok köy ve yerleşim biriminde aka yıkımlara ve toplu sivil kayıplara sebep olduğunu kaydetti.Haberin Devamıİşgal süresince kıtlık nedeniyle temel ihtiyaç maddelerinde karaborsanın da piyasaya yargıç olduğunu belirten Dordanas, işgal kuvvetleriyle işbirliği yapanlar nedeniyle toplum içinde de kopuşların yaşandığını söyledi.Dordanas, başta Selanik olmak üzere ülkede yaşayan Yahudi toplumunun da savaştan etkilendiğini ve yaklaşık 60 bin Yahudinin hayatını kaybettiğini dile getirdi.Savaşın Yunanistan'da can kayıpları kadar aka maddi hasara da sebep olduğuna işaret eden Dordanas, savaşın Yunanistan'ı hem ekonomik hem de toplumsal olarak harap bir ülkeye dönüştürdüğünü belirtti.Dordonas, ülkelerin o dönemki nüfuslarına oranla savaşta verdikleri can kayıpları değerlendirildiğinde, savaştan önce yaklaşık 7 milyon nüfusu olan Yunanistan'ın, Avrupa'da Polonya'dan sonra en fazla can kaybı veren ikinci ülke olduğunu kaydetti.Haberin DevamıSavaşta zıt olmaları nedeniyle, Yunanistan ve Almanya arasında 20. yüzyılın ilk yarısında düşmanlığın baskın olduğu bir ilişki geliştiğini belirten Dordanas, 2. Dünya Savaşı'nın ise bu ilişkide önemli bir travma olduğunu anlatım etti.SAVAŞ TAZMİNATIStratos Dordanas, Yunanistan ve Almanya bugün her ne kadar Batı dünyasında aynı safta yer meydan müttefikler olsa da 2. Dünya Savaşı travmasının, cenk tazminatları ödenmediği için kapatılmış bir sayfa olmadığını savundu.Dordanas, "Özellikle işgal kredisini ve cenk tazminatını kastediyorum. Yunanistan'ın işgal kuvvetlerine işgal masrafları olarak ödemek zorunda kaldığı paralar... Eğer 2. Dünya Savaşı'na ait bu sayfanın tamamen kapanmasını istiyorsak Almanya'nın etik bir borcu vardır." diye konuştu.Haberin DevamıYunanistan'ın 2009'da başlayan ekonomik kriz döneminde Avrupalı müttefiklerinden borç aldığını ve bugün hala bu borcu kademeli olarak ödemeye devam ettiğini hatırlatan Dordanas, "Ülkemizin Avrupalı müttefikleri, başta Almanya olmak üzere Yunanistan'dan borcunu ödemesini talep ediyorsa Almanya'nın kendisi de bunu yapmalıdır. Yunanistan'a karşı 2. Dünya Savaşı'ndan kaynaklı borçlarını ödemelidir." dedi.Uluslararası toplumda bu cin bir çifte standarda yer olmadığına dikkati çeken Dordanas, Almanya'nın bu konuyu tartışmaya yanaşmadığını kaydetti.Dordanas, "Bu örneğin sadece Yunanistan'la ilgili değil. Konu gündemdeki sıcaklığını koruyor. Polonya gibi 2. Dünya Savaşı'nda benzer yıkım ve acıları yaşayan öbür ülkelerle de ilgili. Bu konuyu gündeminde tutan ülkeler var." diye konuştu.Haberin DevamıAlmanya'nın, Yunanistan'la bu konuyu konuşması halinde, öbür ülkelerin de tazminatları gündeme getirmesinden endişe duyduğunu belirten Dordanas, Almanya'nın bu nedenle tüm talepleri görmezden geldiğini anlatım etti.Dordanas, ödenmesi beklenen cenk tazminatına ilişkin farklı hesaplamaların mevcut olduğunu belirterek, "Ekonomik kriz döneminde bahsedilen miktar aşağı yukarı Yunanistan'ın kreditörlerine olan borcu kadardı. 350 milyar avrodan bahsediliyordu. Sadece işgal kredisi bile 10 milyar avronun üzerinde hesaplanıyor. Ülkedeki can kayıpları ve uğranan maddi hasar açısından bile düşünülürse milyarlarca avro söz konusu olacaktır." dedi.Can kayıplarının maddi olarak telafi edilmesinin olası olmadığını vurgulayan Dordanas, aslında bu borcun etik bir borç olduğunu savundu.Dordanas, öte yandan, Steinmeier'in bu haftaki Yunanistan ziyaretinin ikili ilişkilerdeki iyi seviyeyi teyit ettiğini söyledi.TAZMİNAT TARTIŞMALARIYunanistan Meclisinin, Nazi işgali döneminde hayatını kaybedenler ve zararların tespitine yönelik oluşturduğu komisyonun 2016'da tamamladığı rapor, Ekim 2018'de yayımlanmıştı.Buna göre Yunanistan, hayatını kaybedenlerin yakınlarına tazminat ile verilen maddi ziyan ve Merkez Bankasından Nazi yönetiminin zorla aldığı faizsiz işgal kredisi karşılığında tazminat talep ediyor. Ayrıca, işgal döneminde ülkeden götürülen tarihi eserler de geri isteniyor.Almanya ise 1960'da 115 milyon Alman markı ödeme yapıldığını belirterek, üzerinden 70 yıldan fazla süre geçen cenk için yeni bir tazminat ödemeyi reddediyor.Yunan Meclisi, Almanya'dan cenk tazminatı talep edilmesine yönelik önergeyi Nisan 2019'da onaylamıştı.Dönemin Alman Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert ise Yunan Meclisi'ndeki oylama öncesi yaptığı açıklamada, ülkesinin konuya ilişkin duruşunun değişmediğini, meselenin hukuki ve siyasi açıdan kapandığını dile getirmişti.