ABD’de dikkat çeken araştırma: Covid’in kaynağı yaban hayvanları

Haberin DevamıÇalışma için Covid'in erken evrelerinde Çinli yetkililer tarafından toplanan ve salgının kökenleri hakkında en değerli bilimsel bilgi kaynaklarından biri olarak görülen numuneler kullanıldı.Numuneler Ocak 2020'de Çin'in Vuhan kentinde toplanmıştı.Vuhan'daki hastanelere gizemli bir zatürreyle başvuranların artmasıyla Huanan Deniz Ürünleri Toptan Pazarı ile erken bir bağlantı kurulmuştu.Pazar kapatıldıktan sonra yetkililer, tezgahlar, hayvan kafeslerinin içi ve kesilen hayvanların kürkünü yüzmek için kullanılan ekipmanlar iç birçok yerden sürüntü örnekleri topladılar.Bu numunelerle ilgili analizleri geçen yıl yayımlandı ve ham veriler öbür ilim insanlarının kullanımına sunuldu.Şimdiyse ABD ve Fransa'daki bir küme ilim insanı, daha da gelişmiş genetik analizlerin Covid'in ilk günlerini daha derinlemesine incelemelerine ruhsat verdiğini söylüyor.Haberin DevamıBu çalışma kapsamında milyonlarca kısa genetik kod parçasını (hem DNA hem de RNA) analiz ederek Ocak 2020'de pazarda olan hayvanları ve virüsleri bir nevi yeniden canlandırmaları gerekiyordu.Fransa Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi'nden Prof. Florence Débarre, "Çevreden alınan numunelerle bu hayvanların DNA ve RNA hayaletlerini görüyoruz ve bu hayvanların bazıları bulunduğu tezgahlardalar," diyor.Cell dergisinde yayımlanan araştırma sonuçlarında, virüsün pazarda ortaya çıktığı tezini destekleyen bulgular sıralanıyor.Buna göre Covid virüsü ve taşımaya yatkın hayvanların aynı yerde olduğu tespit edildi; bazı sürüntülerde hem hayvanın hem de koronavirüs genetik kodu beraber gözlemlendi. Bunlar pazarın her yerine eşit bir şekilde dağılmamış; belirli sıcak noktalarda toplanmıştı.ABD'deki Scripps Enstitüsü'nden Prof. Kristian Andersen, "Tek bir tezgah düzeyinde bile, salgının yüksek olasılıkla kaynağının pazar olduğunu gösteren fazla tutarlı bir öykü buluyoruz," diyor.Ancak, virüsle aynı anda aynı yerde olmaları hayvanların enfekte olduğunu kanıtlamıyor.Numunelerde en sık görülen hayvan, rakun köpeğiydi. Deneyler bu hayvanın Covid'i hem yakaladığını hem de bulaştırdığını göstermişti.Haberin DevamıPandeminin potansiyel kaynağı olarak tanımlanan öbür hayvanlar, 2003'teki Sars salgınıyla da ilişkilendirilen maskeli palmiye misk kedisi, beyaz bambu fareleri ve Malaya kirpileriydi. Virüsü yayıp yaymadıklarını görmek için deneyler yapılmadı.Genetik analizin derinliği, pazarda hangi rakun köpek türlerinin satıldığını belirleyebilmesini sağladı. Bu türler Güney Çin'de yaban hayatında daha yaygın olarak bulunuyordu. Bu, ilim insanlarına bir sonraki adımda nereye bakacakları konusunda ipuçları veriyor.ŞÜPHEYE MAHAL BIRAKMAYACAK ŞEKİLDE KAYNAĞI HAYVANLARAraştırma ekibi ayrıca pazarda bulunan viral numunelerin genetik kodunu pandeminin ilk günlerinde hastalardan alınan numunelerle karşılaştırdı. Viral numunelerdeki muhtelif mutasyonlar incelemek de ipuçları sağlıyordu.Haberin DevamıNumuneler, Covid'in pazarda birdenbire fazla kere ortaya çıktığını ve hayvanlardan insanlara iki potansiyel yayılma olayı yaşandığını gösteriyor ancak kanıtlamıyor.Araştırmacılar, bunun, salgının pazar dışında bir yerde başlayıp pazarda güçlenmesinden ziyade pazarın köken olduğu fikrini desteklediğini söylüyor.Bilim insanları ayrıca mutasyonları virüsün ırk ağacını oluşturmak ve geçmişine bakmak için kullandı.Prof. Andersen, "Pandeminin ve pazardaki salgının başladığına inandığımız zamanlar örtüşüyor, aynılar," diyor.Araştırmalarına göre pandeminin ilk günlerinde görülen koronavirüsün tüm genetik çeşitliliği pazarda bulunuyordu.Arizona Üniversitesi'nden Prof. Michael Worobey, "Bu büyük, gür evrimsel ağaçtaki ufak bir dal olmaktan ziyade, pazardaki genetik dizilimler ağacın tüm dallarına yayılmış durumda, bu da genetik çeşitliliğin aslında pazarda başladığıyla tutarlı," diyor.Haberin DevamıBu çalışmanın, erken vakalar ve pazarla bağlantılı hastaneye yatışlar gibi öbür verilerle bir araya geldiğinde, Covid'in kökeninin hayvansal olduğuna işaret ettiğini söyledi.Prof. Worobey, "Şüpheye mahal bırakmayacak şekilde böyle ortaya çıktı" dedi ve veriler göz önüne alındığında öbür açıklamaların "oldukça hayali, saçma senaryolar" gerektirdiğini belirtti."Bence şimdiye kadar kanıtların ne kadar güçlü olduğu konusunda bir takdir eksikliği vardı," diye ekledi.