Haberin DevamıTTKD Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici, beyaz kumulları ve turkuaz rengiyle göze çarpan Salda Gölü’nde inceleme yaptı. Dr. Erol Kesici, Salda Gölü’ndeki insan baskısının kuruma, beyaz kayalıkların oluşumunda azalma ve kirliliğe sebep olduğunu söyledi. Milyonlarca yıllık geçmişi ve oluşumuyla Salda Gölü’nün bir dünya mirası olduğunu belirten Dr. Kesici, “Dünyanın aşırı kullanımı ve doğasının korunamaması nedeniyle, ‘Başka gezegenlerde ömür mevcut mı’ diye milyarlarca dolar harcanıyor.Dünya dışında ona yakın ve ömür olasılığı olabileceği düşünülen biricik gezegen Mars. Mars’ın toprağı, Salda Gölü’ndeki hidromanyezitli kayaç yapıların özelliğini taşıyor. Bu kayaç yapılar biyomineralizasyon (beyaz topraklar) sonucu Salda Gölü’nde oluşmakta. Salda Gölü’ndeki oluşum, Mars gezegenindeki yaşanabilirlik olasılığı ve araştırmalar için fazla değerli” diye konuştu.Haberin Devamı’DEĞERİ BİLİNMİYOR’Salda Gölü’nün kara, tatlı su, kenar ve deniz ekosistemleri ile nebat ve hayvan topluluklarının, evrim ile gelişimindeki devam eden önemli ekolojik ve biyolojik süreçleri temsil eden, istisnai örnekleri taşıyan önemli bir paha olduğunu dile getiren Dr. Kesici, sadece burada yaşayan endemik nebat ve hayvan türleriyle, yaşamın sırrı için fazla önemli hazine olan gen kaynakları bulundurduğunu da kaydetti. Dr. Kesici, ilim açısından istisnai evrensel değere sahip ve tüm insanlığın ortak mirası olan Salda Gölü’nde son yıllarda yaşananlara bakıldığında, gölün değerinin bilinmediğini söyledi.KAPALI HAVZA GÖL ÇABUK KİRLENİRSalda’nın kapalı havza bir göl olduğunu anlatım eden Dr. Erol Kesici, “Kapalı havza göller, ona bulaşacak her türlü kirliliği suyunda depo eder ve dışarıya atamaz. Kendi kendini temizleyemez. O nedenle fazla hassas ve kırılgandır, çabuk kirlenir, içerisinde bulunan az sayıdaki diri türleri korunamazsa kokar, beyaz tortul yapıları, turkuaz renkli suyu solar. Kirlilik ve kuraklık bulaşıcıdır. Salda Gölü gibi 180 metre derinlikteki bir gölden ve hassas ekosisteme sahip bu cin korunur alanlardan, kirliliği ve bakterileşmeyi uzaklaştırmak adeta imkansızdır. Gölü besleyen derelerin önüne baraj, gölet yapılması, çevresinde oluşan kuraklık, ab akışının engellenmesinden göl her bakımdan aşırı oranda etkilenmiş durumdadır” dedi.Haberin DevamıHASSAS KESİMLERDE KARARMASalda Gölü’nün varlığının kıyısıyla çevresindeki ormanlara, kuşundan kurduna, otsulardan makilere, göle ulaşan derelerden yer altı suları ve dağlarıyla bir tüm olduğunu anlatan Dr. Kesici, “Onlar korunursa Salda Gölü de korunmuş olur. Göl çevresinde bu bileşenler birer birer hızla azalmakta. Yol yapımı, kenar işgalleri, alışveriş, artan vasıta trafiği, egzoz gazı, piknik ve çevresindeki köylerdeki hareketlilik, altyapı yetersizlikleri, gölün bakir alanlarına, suyuna ulaşmaya olanak tanıyan yol vb. yapılanmalar artmakta ve kontrol altına alınamamaktadır. Salda Gölü’nün neredeyse her noktasına insanlar kolaylıkla ulaşabilmekte, olumsuz (karartma- kirletme) izlerini bırakmaktadır. Göl çevresinde bu pasaklı kullanımın yanı dizi havzada kuraklıkla beraber ne yazık ki artan, gene kontrol altına alınamayan yasal ve yasal olmayan sondaj kuyularındaki aşırı artış, gölün yıllardır belirtiğimiz hassas kenar kesimlerinde kararmalara, kararan kesimlerde aka çatlakların, çukurların oluşmasına sebep olmaktadır” ifadelerini kullandı.Haberin Devamı’NEDEN AYAĞINIZ ELİNİZ DEĞMESİN DEDİK’Salda Gölü çevresinde magnezyum kaynaklar yani hidromanyezit oluşumların gölde en fazla oluştuğu kesimlerde ab çekilmeleri sonucu sorunlar başladığını belirten Dr. Erol Kesici, “Hidromanyezit oluşumların düzensiz ve gerçekleşemez olması ve bunun sonucunda stromatolit (katmanlı kümeler) dediğimiz beyaz adacıkların oluşamaması, kararması belirlenmiştir. Kıyı bölgesinde belirlediğimiz en ilginç stromatolit oluşum, gölün içine sürüklenen aka bir dal parçasının üzerine tutunan hidromanyezit kümeleri. Pamukkale’deki tortul yapılar gibi. Onun için yıllardır ‘Salda Gölü kıyılarına ayaklarınızla, ayakkabınızla basmayın, oradaki beyaz tortullar diri özelliğinde, basarsanız gelişmelerini, çoğalmalarını engellersiniz, öldürürsünüz onları’ diye uyardık. Bu ağaç dalı, insanlara bir kere daha seslenmekte. ‘Gölün kıyıları, kenar kesim sularına ayağınız, eliniz dokunursa benim üzerime tutundukları gibi kıyıya tutunamazlar, tüm kıyılar bu beyazlıktan yoksun kalır’ mesajı veriyor. Bugün Salda Gölü’ne basılan insan ayaklarının, ellerinin, atıklarının, salyalarının, terlerinin, döküntülerinin, atlı polislerin atlarının temas ettiği kenar kesimleri kararmış durumda. Göl suyu kenar kesiminde bakterileşme faaliyetleri artarak, peltemsi bir hal almaktadır” dedi.Haberin DevamıBİLİM DIŞI İNSAN BASKISIİnsanın daha önce ayağının basmadığı kenar kesimlerinde ve ab içerisinde hidromanyezit oluşumların kütleler halinde belirgin şekilde görüldüğünü dile getiren Dr. Kesici, “Gölün berraklığı ve eşsiz turkuaz rengi en iyi şekliyle görülmektedir. Üzücü olan, Salda Gölü gibi dünya mirası olan hassas alana, yıllar önce patika şeklindeki dağ kenar kesiminde yapılan ve son günlerde de asfaltlamayla cazip hale getirilen yolda araç-insan trafiği giderek arttı. Bu alanlarda insanların piknik yaptıkları, kıyıları plaj olarak kullandıkları belirlendi. Salda Gölü’nün korunması için çıkarılan fazla sayıda yasa ve yönetmeliklere rağmen kullanım amacı giderek artırılarak cazibe merkezi haline getirilip, ilim dışı insan baskısına maruz kalmaktadır” diye konuştu.Haberin DevamıSALDA’YA VÜCUDUMUZ DEĞİL, GÖZÜMÜZ DEĞSİNİnsan ve vasıta trafiği, sondaj kuyularının artışı, ziraat ve turizmin kontrolsüz baskısı ile çevresindeki ekosistem kayıpları arttıkça Salda Gölü’nün tabii direncinin hızla azaldığına vurgu yapan Dr. Erol Kesici, şu uyarılarda bulundu:“Salda Gölü’nü cazibe merkezi haline getirmek amaçlı yapılanlara son vermezsek fazla yakın zamanda kaybedeceğiz. Kimse sonra bunun nedeni küresel ısınma, iklim krizi, kuraklık demesin. Bunun nedeni, altına bir lahza önce sahip olmak için altın yumurtlayan tavuğu kesen insandır. Salda dünyanın bilim, seyir cazibe merkezi, müzesi olarak kalmalıdır. Bu anlamda cazibesi paha kazanır. Yoksa nakit değil, Salda Gölü her şeydir. Korumak, ilim merkezi, dünya mirası olarak geleceğe taşımak insanın elinde. Salda’ya ayağımız, aracımız, elimiz, vücudumuz değmesin, gözümüz değsin. Salda’yı uzaktan sevmek, gelecek kuşaklarımızın da sevmesi için fazla önemli ve değerlidir.”
News
