İranlılar yeni cumhurbaşkanını seçmek için yarın sandık başına gidiyor

Haberin DevamıCumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin 19 Mayıs'ta helikopter kazasında hayatını kaybetmesinin ardından bir yıl öne alınan cumhurbaşkanlığı seçimleri yarın yapılacak.Seçimde yarışan adayların kampanya süreci seçimden 24 saat önce sona erdiği için bu sabah 08.00 itibarıyla her türlü propaganda faaliyeti yasaklandı.İran'da cumhurbaşkanı 4 yıl süreyle vazife yapıyor ve en fazla 2 kere üst üste seçilebiliyor. Adayların ilk turda seçilebilmesi için yüzde 50+1 rey alması gerekiyor.İlk turda yüzde 50+1'in üzerine çıkan namzet olmaması halinde en fazla oyu meydan 2 namzet ikinci tura kalacak ve 5 Temmuz'da yapılacak ikinci turda kazanan isim ülkenin 9. Cumhurbaşkanı olacak.Seçimlerde reformist namzet Mesud Pezeşkiyan, muhafazakar adaylar Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf, eski Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Said Celili ve eski İçişleri Bakanı Mustafa Purmuhammedi yarışacak. Haberin DevamıSEÇİMDE YAKLAŞIK 62 MİLYON KİŞİ OY KULLANABİLECEK Yaklaşık 88 milyon nüfusa sahip İran'da, yaklaşık 62 milyon seçmen, 59 binden fazla merkezde kurulan sandıklarda rey kullanabilecek.Mevcut seçim kanununa göre, seçmenlerin rey verme tarihinde 18 yaşını doldurmuş olmaları gerekiyor. Buna göre, 29 Haziran 2006 ve öncesinde doğanlar, rey kullanma hakkına sahip.Oy kullanma işlemi yarın yerel saatle 08.00'de başlayacak ve 18.00'de sona erecek. Bu süre ihtiyaç halinde İçişleri Bakanlığına bağlı Seçim Merkezinin kararıyla birkaç saat daha uzatılabilir.Anayasayı Koruyucular Konseyinin adaylıklarını onayladığı 6 isimden muhafazakar adaylar Tahran Belediye Başkanı Ali Rıza Zakani ve Emir Hüseyin Kadızadehaşimi, "muhafazakar kanatta birliği sağlamak için" seçime saatler kala adaylıktan çekildi. ADAYLAR, HALKA EKONOMİ KONUSUNDA VAATLER SUNDU İran'da halkın en önemli gündemi iktisat olduğu gibi adaylar da münazaralarda ve seçim kampayanlarında ekonomiyi önceleyen vaatler verdi.Reformistlerin biricik adayı Pezeşkiyan ile ılımlı muhafazakar Mustafa Purmuhammedi, kampanyalarında ekonomik sorunlarda yaptırımların ve bundan kaynaklı olarak dünya ile etkileşim eksikliğinin olumsuz etkilerini dile getirdi.Haberin DevamıDiğer muhafazakar adaylar Said Celili, Emir Hüseyin Kadızadehaşimi ve Ali Rıza Zakani, ekonominin hariç gelişmelere bağlı olmaması gerektiğini anlatım etti.Meclis Başkanı muhafazakar namzet Muhammed Bakır Kalibaf ise bu üçlüden daha itidalli görüşleri savunurken yaptırımların etkisi olduğunu, göreve gelmesi halinde yaptırımların kaldırılmasına odaklanacağını ve yaptırımların "adım adım" kaldırılmasının önemini vurguladı. İNTERNET YASAKLARI VE ZORUNLU BAŞÖRTÜSÜ UYGULAMASINA DAİR SÖYLEMLER Adayların kampanyalarında, ülkedeki hassas ve kronik meselelerden internet yasakları, mecbur başörtüsü uygulaması ve etnik ve mezhebi ayrımcılık konuları da gündeme geldi.Haberin DevamıBu konularda ise bilhassa reformist namzet Pezeşkiyan, mevcut hükümete ciddi eleştirilerde bulundu. Pezeşkiyan, cumhurbaşkanı olması halinde internet yasaklarının aka kısmını kaldıracağını, başörtüsü konusunda kadınlara baskıyı sona erdireceğini ve hükümeti etnik ve mezhebi ayrımcılıktan arındıracağını belirtti. KALİBAF, DİĞER MUHAFAZAKARLARA GÖRE AÇILIMI SAVUNAN SÖYLEMLER GELİŞTİRDİ Pezeşkiyan, Purmuhammedi ve Kalibaf, seçim kampanyalarında ve münazaralarda açılımı savunan söylemler geliştirirken Celili ile seçim yarışından muhafazakarlar lehine çekilen Zakani ve Kadızadehaşimi ise daha fazla mevcut durumu sürdürme niyetinde olduklarını belirtti.Haberin DevamıAdayların bir kısmının ve hususen Pezeşkiyan'ın danışmanı eski Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif'in nükleer müzakereler gibi hassas konularda Reisi hükümetini eleştirmesi ve muhafazakarlara göre, "Batı'ya teslimiyetçi" yaklaşım sergilemesi sonrasında İran lideri Ali Hamaney'in, bu konudaki uyarı niteliğindeki açıklamaları dikkatleri çekti. KALİBAF VE CELİLİ ARASINDA SON SAATLERDE UZLAŞMA OLMAZSA SEÇİM İKİNCİ TURA KALABİLİR Ülkede hava, seçimin Kalibaf-Pezeşkiyan veya Celili-Pezeşkiyan rekabetine sahne olacağı yönünde esiyor ancak Pezeşkiyan'ın seçimi kazanması için lüzumlu olan küskün seçmenin sandığa çekilmesi konusunda kamu arasında yeteri kadar aka bir heyecan oluşturup oluşturmadığı da halen soru işareti. Tahran'da İranlıların önemli bir kısmı halen rey vermeyeceğini belirtiyor. Haberin DevamıPEZEŞKİYAN, SON ANKETTE ÖNE ÇIKTI Muhafazakarlar hala seçime biricik adayla girme konusunda anlaşmaya varamadı. Celili ile Kalibaf ayrı olarak devam etmeyi tercih ederse Pezeşkiyan'ın ilk turda olmasa da ikinci turda seçimi kazanma ihtimali az değil.Öte yandan ülkede yapılan anketlerde, farklı sonuçlar ortaya çıkıyor. Daha önce Kalibaf önde görünürken şu anda bazı anketlerde Celili bazılarında ise Pezeşkiyan öne çıkıyor.Son olarak İranlı Öğrenciler Anket Ajansı (ISPA) tarafından 26 Haziran'da ülke genelinde sima yüze gerçekleştirilen kamuoyu yoklamasında, yarışın ilk sırasında yüzde 33,1 ile Pezeşkiyan, ikinci sırasında yüzde 28,8 ile Celili yer alırken öbür muhafazakar namzet Muhammed Bakır Kalibaf ise yüzde 19,1 ile üçüncü sırayı aldı.Anketlere göre, Pezeşkiyan'ın Türk, Kürt ve Beluç vatandaşların yoğun olduğu bölgelerde öbür adaylara göre yüksek rey oranına sahip olduğu görülüyor.