Haberin DevamıKiralarda yaşanan fahiş artış sonrası, kiracıların korunması adına ‘zam sınırı’ uygulaması devreye girdi. Önce, 11 Haziran 2022 tarihinden başlayarak 1 Temmuz 2023’e kadar olan dönemde konut kira artışına yüzde 25 sınırı getirildi. Sonrasında bu süre 1 Temmuz 2024’e (bu tarih dahil) kadar uzatıldı. Ve önceki gün beklenen izah geldi, zam sınırına ikinci kere uzatma yapılmayacağı netleşti. Zaten gayrimenkul sektörü uzmanlarına göre; ilk yıl vatandaşı korumak için alınan kararın bir yıl daha uzatılması, sürece katkı vermekten fazla hane sahibi-kiracı ilişkilerini tarihin en fena noktasına getirdi. Piyasada çoğu zaman zam sınırı uygulanmadığı gibi, davalar patladı, hatta yaşanan anlaşmazlıklar adli vakalara dönüştü…NELER YAŞANACAK?* Peki bundan sonra kira piyasasında neler bekleniyor? Maalesef yeni dönemde ‘Her şey güzel olacak’ diyemeyiz… Çünkü bozulan ilişkilerin tamiri zor. Nasıl son iki yılda yüzde 25 zam sınırı için kiracı ‘yasal hakkım’, hane sahibi ‘kabul etmiyorum’ dediyse, yeni dönemde de tarafların anlaşması kolay olmayacak. Ev sahibi zammı düşük bulmaya, kiracı daha az artış için mücadeleye devam edecek.Haberin Devamı* Yüzde 25 zam oranını uygulamayan, evden çıkmamak için yüzde 100’ü bulan artışları kabul edenler ikinci kere yüksek zam uygulamış olacak. Söz gelimi; 10 bin TL olan kiranın yüzde 25 zamla 12 bin 500 lira olması gerekirken, taraflar anlaşarak kirayı 20 bin liraya çıkardıysa, şimdi yeni zam döneminde TÜFE 12 ay ortalaması ile gene iyi bir oranda zamlanacak. Son açıklanan enflasyon verisini baz alırsak 20 bin lira 32 bin liraya çıkacak. Kiracı 2 yılda yüzde 200’ün üzerinde zam ile karşılaşacak. Kimi bölgelerde eski kiracının ödeyeceği rakam güncel kiralama bedelini aşabilecek…* Gelelim hane sahibi cephesine… Kiracı iki yıl yüzde 25 zam yaptıysa, zaten enflasyonun fazla altında artışlar uygulamış anlamına geliyor. Şimdi hane sahibi TÜFE’ye göre zam yapsa da bölge rayicinin altında kalacak. Ev sahibinin biricik seçeneği dava açmak, bunun için de ortalama 2-3 yıl sonucu bekleyecek.Haberin Devamı* Peki kira artışlarının seyri nasıl? Türkiye genelinde enflasyondan arındırılmış reel kirada yıllık değişim oranları uzun süredir azalıyor. Cari kira artışının hızı da düşmeye devam ediyor. Son açıklanan rapora göre nisanda yıllık kira artışı yüzde 50.8 oldu. Yani geçen yıl olduğu gibi ciddi artışlar artık yok, yaşanan doygunlukla beraber bir dengelenme döneminden geçiliyor. Geçmişte kiraya zam sınırının uzaması, hane sahibinin ileride yapamayacağı zammı başta yapmasına ve kiraların artmasına sebep oluyordu. Bugünün şartlarında enflasyonun fazla çok üzerinde artışlar beklenmiyor. Ancak kiralık hane sayısı azalıp, yeni arz gelmemesi durumunda orta ve uzun vadede fahiş kira rakamlarının yeniden gündeme gelme olasılığı da var.Haberin DevamıSINIR DEĞİL YENİ KONUT ARZI GEREKGeçtiğimiz iki yılda kira sorununun zam sınırı ile çözülemediği görüldü. Uzmanlara göre çözüm, konut arzını artırmak. Çünkü artan konut fiyatları nedeniyle Türkiye’de hane sahipliği oranı düşerken kiracı sayısı artıyor. Talep artarken, piyasaya yeni arz eklenmiyor. Üstelik son dönemde yatırımcıların konut almaması, yeni kiralık konut arzının sınırlı olacağının da en somut göstergesi.Bu nedenle bir yandan hane sahipliği oranını artırmak, öbür yandan da kiralık konut arzını talebi karşılayacak seviyeye çekmek gerekiyor. Önümüzde bir de kentsel dönüşüm gerçeği olduğu, buradan da kiralık talebi doğacağı unutulmamalı. Mevcut tabloda, kamu destekli ‘sosyal kiralık konut’ modeli önemli bir formül olarak öne çıkıyor.
News
